Phim THE SHAPE OF WATER

THE SHAPE OF WATER – DÁNG HÌNH CỦA NƯỚC

(Oscar 2018: Phim hay nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất, Nhạc phim hay nhất, Thiết kế sản xuất xuất sắc nhất)

Chủ đề người đẹp và “quái vật” vốn không mới trong điện ảnh, nếu như “Beauty and the beast” hay “Shrek” khiến người xem thấy thú vị, đồng cảm với chuyện tình giữa người đẹp và quái thú bằng nhân cách hóa, hay thú cách hóa nhân vật, thì “The shape of water” không cần làm thế. Nếu từng xem phim của del Toro và biết phong cách điện ảnh ông theo đuổi, khán giả dễ dàng nhận ra mối liên kết giữa các nhân vật, thông qua một vài chi tiết được ông cài đặt, từ đó sẽ dễ hiểu, dễ chấp nhận hơn (*). Tuy vậy, nếu đây là lần đầu, cũng không phải quá khó để hiểu.

“The shape of water” không phải một câu chuyện tình yêu đặc biệt giữa con người và một con cá, những đánh giá dựa trên cách hiểu này, vì vậy thường đi đến những kết luận tiêu cực về phim: kỳ quái không hợp lý, tâm lý nhân vật không rõ nét, tình yêu khiên cưỡng,…

“Tình yêu” giữa Eliza và thủy quái, thật ra, là một liên kết dựa trên tính dục, vâng, chỉ là tình dục và 1 chút lòng cảm kích. Thủy quái cảm kích vì được giúp đỡ, chăm sóc, Eliza cảm kích vì tìm thấy bản thể đích thực của mình.

Hình ảnh quả trứng là 1 ẩn dụ điện ảnh, chỉ dấu về xu hướng tính dục của Eliza. Cô thích ăn trứng, cô thủ dâm bằng quả trứng (mà không phải với bất cứ thứ gì khác), với thời gian được canh chính xác bởi một cái đồng hồ hình quả trứng!

Quả trứng cũng là một sản phẩm của động vật bò sát lưỡng cư & có vú. rất hợp lý!

Thật là hay ho khi mà con thủy quái cũng rất thích trứng, chị Eliza đã không bỏ qua cơ hội, tiếp cận nhiệt tình và tìm cách đem về làm của riêng ngay! ( 🙂 ). Với con thủy quái “đẹp trai”, Eliza hoàn toàn thoải mái, được tôn trọng, không hề cảm thấy mình là một người khiếm khuyết kỳ quặc, đặc biệt, cô không còn cần dùng những quả trứng để tìm khoái cảm.

Ông họa sĩ già, một người đồng tính, bế tắc trong sự nghiệp lẫn tình cảm, muốn tìm một phút giây thăng hoa với pha hành động cảm giác mạnh cùng với Eliza.

Cô lao công Zelda là một người nhiệt tình, năng động, hết mình với cuộc sống, với bạn bè chứ không như lão chồng vô dụng ở nhà. Cô biết bạn mình đang “yêu” và không thể để cô ấy chịu khó khăn một mình, vào phút chót đã quyết định hỗ trợ Eliza.

Tay tiến sĩ và nhóm điệp viên người Nga có vai trò đánh lạc hướng để không ai nghi ngờ về hành vị của Eliza và đồng bọn. [Giải thoát thủy quái dễ dàng  khỏi hệ thống kiểm soát tối tân cấp Quốc gia mà không chịu sự nghi ngờ, kiểm tra đặc biệt nào! làm gì có chuyện đơn giản thế nếu nghi vấn không được dồn vào “bọn phản động nước ngoài!”]

Năm 1962, thời điểm chiến tranh lạnh Mỹ-Xô chỉ là bối cảnh phim, cũng như series phim James Bond vậy thôi, luôn có 1 lực lượng đối lập gây khó khăn cho nước Mỹ, và tất nhiên không thể ai khác ngoài Liên Xô. Chẳng có thuyết âm mưu nào ớ đây!

Tất cả đều logic, khá hợp lý.

“The shape of water” dù bối cảnh năm 1962 nhưng lại mang tư tưởng của thời đại:

• Đồng cảm và cổ vũ những cá tính dị biệt, bản năng
• Không có cái gọi là người xấu, chỉ có những cá thể khác nhau đấu tranh với nhau vì những nhiệm vụ hay lý tưởng khác nhau mà thôi. Strickland vốn là một đặc vụ mẫn cán, luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, đời thường là một người chồng, người cha tốt… Anh ta không có ý định làm hại ai cả, ngoài việc đột nhiên có 1 cảm hứng kỳ lạ với cô gái câm Eliza. Chi tiết này cũng gợi ý rằng, Eliza có nét hấp dẫn dục tính rất riêng, việc thường xuyên thẩm du bằng trứng hay chọn giao phối với thủy quái thuộc vấn đề sở thích, có thể là bản năng (*)

Trường đoạn Eliza tạo một hồ bơi trong phòng tắm và cùng thủy quái chìm đắm trong cảm xúc ái ân thực sự rất gợi cảm, rất cổ tích! Tôi không nghĩ có phim nào xứng đáng hơn “The shape of water” để đoạt giải phim hay nhất và đạo diễn xuất sắc nhất!

Cuối phim, sau khi bị trúng loạt đạn từ Strickland, Eliza đương nhiên đã chết, đó là kết cục hoàn toàn “xứng đáng” với hành động ngông cuồng của cô. Chỉ những người liên quan trực tiếp mới phải trả giá, gồm Strickland, Eliza, và tay điệp viên người Nga. Thật là công bằng lắm vậy!

Thủy quái ôm xác Eliza nhảy xuống sông, rồi nó sẽ tìm đường trở lại nơi nó thuộc về (sông Amazon). Đó là một cái kết đẹp và hợp lý cho tất cả mọi người.

À không, những người theo chủ nghĩa lãng mạn hẳn sẽ không hài lòng, họ cần một cái kết có hậu cơ… Vậy thì, hãy tưởng tượng đi nhé, del Toro đã cài đặt sẵn chất liệu cho option 2 này. Những vết xước bẩm sinh trên cổ của Eliza, với năng lực của một vị Thần của thủy quái, đã chuyển hóa thành một cái mang (cá), các vết thương biến mất, hơi thở được hồi phục,… Eliza được hóa kiếp dưới hình hài 1 sinh vật dưới nước, cùng thủy quái sống hạnh phúc đến cuối đời! 🙂

Đạo diễn Guillermo del Toro cho rằng “Bộ phim không cần nhiều người đồng cảm. Họ thích như thế này hơn nhưng tôi lại chọn theo hướng khác!”. Đây, hẳn cũng là lý do nhiều người không thích “The shape of water” vì tính cá biệt của nó.

Bài phát biểu của ông ở giải Quả cầu vàng có đoạn: “Với tôi, quái vật là vị thánh bảo hộ cho sự khiếm khuyết của con người”

Tựa đề, cũng chính là chủ đề chính của phim: “The shape of water – Dáng hình của nước”, tình yêu như nước, đổ nước vào thứ gì thì nó mang hình dáng của thứ đó, những kẻ bị ràng buộc bởi những định kiến, đố kị thì sẽ không bao giờ nhận biết được giá trị đích thực của tình yêu…

Phim đoạt 4 tượng vàng Oscar 2018 thật là xứng đáng. Mình đặc biệt thích âm nhạc trong phim, tạo hình thủy quái và diễn xuất cực kỳ ấn tượng của Sally Hawkins, lẽ ra phải trao Oscar nữ chính xuất sắc cho cô này mới phải!

Chú thích (*): Nhân vật Eliza trong “The shape of water” là dựa theo motif nhân vật Ofelia trong Pan’s Labyrinth, một bộ phim trước đó của del Toro. Trong Pan’s Labyrinth, Ofelia là công chúa Moana của Vương quốc dưới lòng đất, khi dạo chơi trên mặt đất thì bị nắng chiếu vào làm mất trí nhớ, thứ để lại trên người là vết sẹo. Eliza trong “The shape of water” hẳn tiền kiếp là một nàng tiên cá, lên bờ dạo chơi và bị mất giọng nói, thứ để lại trên người là mấy vết xước trên cổ.

Trường hợp không biết những “điển tích” này, bạn vẫn dễ dàng hiểu đúng tứ phim, phải không!?